Uprawa ścierniska: prowadzona przez cały rok

Uprawa ścierniska to już nie tylko zabieg przykrycia słomy po żniwach. W nowoczesnym rolnictwie jest to szybko rozwijająca się technika stosowana przez cały rok, w celu przygotowania gleby do siewu, pozbycia się chwastów i poprawy struktury gleby. Dostępne są maszyny rolnicze przystosowane do tego typu zadań.

Płytka uprawa roli

Uprawa ścierniska to metoda płytkiej uprawy, która polega na zrywaniu i przykrywaniu wschodzących roślin i obsypanych nasion, a także ścierniska z ugorów, nieużytków, międzyplonu lub przedplonu. Przeprowadzenie tej czynności wymaga jednego lub kilku przejazdów. Głębokość robocza zależy od celów i maszyny.

Cel uprawy ścierniska

Celów jest wiele:

  • ułatwienie rozkładu resztek pożniwnych lub międzyplonów,
  • udział w zwalczaniu chwastów,
  • ułatwienie siewu kolejnych upraw,
  • lepsze napowietrzenie i struktura gleby.

Wartość agronomiczna tej techniki jest obecnie dobrze znana, co bez wątpienia jest powodem jej rosnącej popularności w ostatnich latach. Jest to sposób uprawy, który oszczędza czas i paliwo w porównaniu na przykład z orką.

Przykrywanie i mieszanie resztek pożniwnych z glebą

Na przestrzeni lat uprawa ścierniska była przeprowadzana w celu przysypania i wymieszania resztek pożniwnych z glebą w warstwie uprawnej, zaraz po kombajnie zbożowym. Słoma i resztki pożniwne zmieszane z glebą podlegają wstępnemu procesowi nawilżania, zanim materia organiczna zostanie zmineralizowana i rozłożona. W rezultacie na powierzchni znajduje się mniej resztek roślinnych, co pozbawia niektóre szkodniki, takie jak ślimaki, schronienia i miejsca do rozmnażania. 

Czy wiesz, że...? Dwa przejazdy kultywatorem ścierniskowym trzykrotnie zmniejszają ilość słomy na powierzchni. 

Organiczne środki wzbogacające glebę (gnojowica, obornik i kompost) są również przykrywane przez kultywatory ścierniskowe.

Zwalczanie chwastów 

Uprawa ścierniska jest sposobem zwalczania chwastów i pobudzania ich nasion do kiełkowania, po wydostaniu na powierzchnię. Uprawa ścierniska musi zatem zapewnić wystarczająco rozdrobnioną glebę umożliwiającą kiełkowanie.

Pielenie mechaniczne wymaga co najmniej dwóch przejazdów. W ramach ogólnej strategii ograniczania nakładów i redukcji herbicydów, jest to główny sposób eliminowania wschodzących chwastów i zarządzania florą w płodozmianie poprzez zmniejszenie banku nasion w glebie.

stale seed bed is a minimum tillage technique for weed controle

Biologia chwastów: Zdolność kiełkowania większości traw spada po roku, a ich maksymalna długość życia wynosi kilka lat, podczas gdy nasiona chwastów dwuliściennych często wykazują się większą żywotnością.

W celu skutecznego odchwaszczania mechanicznego, pierwszy przejazd kultywatorem ścierniskowym powinien odbywać się na głębokości około 2 do 5 cm, w przeciwnym razie nasiona mogą przejść w stan uśpienia.

Podczas gdy mechaniczna uprawa ścierniska jest skutecznym sposobem usuwania chwastów jednorocznych i wschodzących samosiewów, w przypadku roślin wieloletnich należy zachować ostrożność, aby nie rozerwać kłączy perzu, powoju, ostów i szczawiu za pomocą kultywatora ścierniskowego, zwłaszcza w wersji talerzowej.

Poprawa struktury gleby i zachowanie rezerw wodnych

Uprawa ścierniska poprawia strukturę gleby i napowietrza ją. Przejazd kultywatorem ścierniskowym pozwala uniknąć wymywania gleby, zwiększa jej zdolność do zatrzymywania wilgoci i umożliwia głębszą infiltrację wody. Poprzez przerwanie ciągłości kapilarnej wierzchniej warstwy gleby, uprawa ścierniska zmniejsza parowanie wody z gleby.

W deszczową pogodę, a zwłaszcza podczas gwałtownych burz, woda lepiej wnika w glebę, gdy pole jest uprawiane przez kultywator ścierniskowy. Narzędzie częściowo eliminuje również problem ugniatania gleby powodowany przez maszyny żniwne.

W ten sposób gleba jest napowietrzana i zaopatrywana w wodę, co zwiększa jej bioróżnorodność.

Różne rodzaje uprawy ścierniska:

  • Płytka uprawa ścierniska od 2 do 5 cm: tuż po zbiorach jako zabieg przedsiewny, w celu przyspieszenia wschodów chwastów i samosiewów. Jednocześnie, maszyna miesza resztki słomy w celu przyspieszenia jej rozkładu,
  • Pośrednia uprawa ścierniska na głębokości od 5 do 15 cm: w celu zasiania poplonów, na przykład pod koniec lata, i przygotowania łoża siewnego poprzez mechaniczne niszczenie chwastów.

Co wybrać, kultywator ścierniskowy z zębami czy talerzami?

Do tego celu nadają się różne maszyny, które należy dobierać w zależności od rodzaju gleby, warunków pogodowych i wymaganego rezultatu:

OPTIMER XL at work

Dlaczego warto wybrać kompaktowe brony talerzowe?

Kompaktowe brony talerzowe z niezależnie montowanymi talerzami, to solidne, wydajne i bardzo wszechstronne narzędzia. Są przystosowane do wszystkich rodzajów gleb. Talerze wyrównujące glebę z tyłu maszyny zapewniają dobrze wyrównaną powierzchnię gleby, nawet przy dużej ilości resztek pożniwnych. Są one szczególnie skuteczne zarówno w suchych warunkach, jak i wiosną, a także mogą przygotować podłoże do siewu. Kompaktowe brony talerzowe z niezależnie montowanymi talerzami są przeznaczone do pośredniej uprawy gleby na małych i średnich głębokościach.

Kompaktowe brony talerzowe: Dowiedz się więcej o gamie narzędzi KUHN

The CULTIMER L 400R equipped with levelling discs

Dlaczego warto wybrać zębowy kultywator ścierniskowy?

Zębowe kultywatory ścierniskowe są bardzo skuteczne w rozdrabnianiu słomy, spulchnianiu gleby i wyrywaniu korzeni. Zęby mogą pracować płytko lub głęboko, po zbiorze. Są one rozmieszczone w rzędach i wyposażone w lemiesze lub redlice do uprawy ścierniska, głębokiego spulchniania gleby, a nawet do przygotowania łoża siewnego i intensywnego mieszania słomy. W zależności od rodzaju gleby, lokalizacji i wilgotności, zużycie redlic i dłut powinno być sprawdzane.

Zębowe kultywatory ścierniskowe: Poznaj naszą ofertę

Czy warto wybrać kompaktowy kultywator ścierniskowy z talerzami czy z zębami?

W praktyce dobrym pomysłem może być naprzemienne stosowanie talerzy (do cięcia chwastów) i zębów (do wyrywania chwastów). Niektóre maszyny są wielozadaniowe i posiadają rzędy talerzy i zębów (seria PERFORMER). Talerze tną resztki i korzenie, podczas gdy zęby wgłębnie mieszają resztki roślinne.

Więcej informacji: Jakie są zalety dłut z węglików spiekanych w zębowych kultywatorach ścierniskowych?

Dobrze przemyślana uprawa ścierniska

Uprawa ścierniska jest skuteczna, gdy spełnia cele rolników: przykrycie resztek pożniwnych, zwalczanie chwastów, spulchnienie gleby, przygotowanie podłoża pod następną uprawę itp.

a clump of dry, crumbly soil in hands against a backdrop of a soil field

Jeśli celem jest uprawa przedsiewna

Dobra uprawa ścierniska powinna zapewnić rozdrobnioną glebę na powierzchni, aby pobudzić kiełkowanie. W tym przypadku zaleca się uprawę jak najszybciej po zbiorach (w przypadku zbóż), aby wykorzystać chłodną glebę. Narzędzie typu OPTIMER wyposażone w talerze może być używane do płytkiej uprawy do około 5 cm. Możliwe jest również użycie narzędzia takiego jak PROLANDER ze stosunkowo wąskimi zębami.

Jeśli celem jest usunięcie chwastów i/lub resztek pożniwnych

W takim przypadku kultywator ścierniskowy musi umożliwiać spulchnianie gleby i podrywanie korzeni chwastów. Narzędzie wyposażone w zęby do pracy na głębokości od 5 do 10-12 cm pozwala dotrzeć do korzeni. Maszyny z gamy PROLANDER lub CULTIMER wyposażone w zęby spełniają te wymagania.

Jeśli celem jest wymieszanie słomy lub resztek pożniwnych

W takim przypadku kultywator ścierniskowy powinien ułatwiać rozkład słomy. Narzędzia z talerzami, takie jak OPTIMER, które pracują na głębokości od 5 do 10 cm, zapewnią dobre wymieszanie roślin z glebą.

Jeśli celem jest ograniczenie parowania wody

Narzędzia wyposażone w zęby lub talerze mogą być używane do uprawy powierzchni pola na głębokości do 5 cm. Aby zoptymalizować zabieg, zaleca się połączenie go z wałowaniem w celu dociśnięcia gleby. Większość kultywatorów ścierniskowych KUHN jest wyposażona w wały.

Jeśli celem jest odbudowa struktury gleby

Za pomocą narzędzi zębowych, takich jak CULTIMER lub PERFORMER, słomę można wmieszać z glebą na głębokości pierwszych 20 centymetrów, aby zapewnić jej lepszy rozkład. Odbywa się to zwykle przed siewem upraw jarych, a czasami jesienią przed siewem upraw ozimych. W celu rozluźnienia podeszwy płużnej i zagęszczonej przez koła ciągnika gleby, możliwe jest zastosowanie kultywatorów ścierniskowych, takich jak CULTIMER, PERFORMER lub głębosza DC. Ich węższe zęby mogą pracować na głębokości od 30 do 35 cm.

Uprawa ścierniska i siew w tym samym czasie: aby zaoszczędzić czas i paliwo, siew można przeprowadzić w tym samym czasie, co uprawę ścierniska. Do tego typu operacji nadają się maszyny wyposażone w talerze i zęby oraz wał.
 

Wide view of the OPTIMER XL 5000 at work

Uprawa ścierniska przez 4 pory roku

Uprawa ścierniska w okresie letnim

Uprawa ścierniska odbywa się głównie latem po zbiorach zbóż i rzepaku, a także jesienią po kukurydzy. Celem jest przyspieszenie rozkładu ścierniska, zwalczanie chwastów i ślimaków oraz ułatwienie siewu kolejnej uprawy. Oprócz regeneracji gleby, uprawa ścierniska zmniejsza potrzebę stosowania herbicydów.

Przygotowanie pola za pomocą kultywatora ścierniskowego jesienią

Ta metoda uprawy jest stosowana jesienią w celu przygotowania gleby pod uprawę poplonów, a nawet zbóż zasianych przy użyciu metod uprawy uproszczonej.

Uprawa ścierniska w celu przykrycia okrywy roślinnej po zimie

Warunki glebowe i pogodowe pozwalają na usunięcie okrywy roślinnej pod koniec zimy. Gleba jest w ten sposób dłużej chroniona oraz zwiększa się ilość biomasy do przykrycia, dzięki czemu większa ilość składników odżywczych wraca do gleby. Jeśli gleba dostatecznie osiadła, do zniszczenia pokrywy roślinnej można użyć kultywatora ścierniskowego. W przypadku dużej ilości roślin okrywowych może być konieczny wcześniejszy przejazd rozdrabniaczem.

stubble cultivator working in field after the end of winter

Popraw strukturę gleby wiosną za pomocą kultywatora ścierniskowego

Wiosenne zabiegi uprawowe odbudowują strukturę gleby i przygotowują ją do wiosennego siewu, przyspieszając jej ogrzewanie. 

Podsumowując, uprawa ścierniska nie ogranicza się już wyłącznie do przykrywania resztek pożniwnych poprzez płytką uprawę. Technika ta zatrzymuje również azotany w glebie dla przyszłych upraw poprzez mieszanie resztek pożniwnych z glebą.

Uprawa ścierniska ogranicza rozprzestrzenianie się pożarów podczas żniw

W sezonie letnim zaleca się trzymanie w pobliżu pola kultywatora ścierniskowego zaczepionego do ciągnika, na wypadek konieczności przerwania pożaru. Pozwoli to zapobiec rozprzestrzenianiu się ognia.

Definicja uprawy ścierniska

W słowniku uprawa ścierniska to "zabieg podorywania ścierniska" (z francuskiego "l'action de déchaumer" (Le Robert)). Definicja ta jest jednak bardziej złożona. Uprawa ścierniska to technika płytkiej ...

Zalety uprawy ścierniska

Uprawa ścierniska zapewnia wiele korzyści agronomicznych w procesie przygotowania łoża siewnego, takich jak przykrywanie resztek pożniwnych, kontrola zachwaszczenia, zwalczanie szkodników i poprawa st...